Stres

Stres to stan, którego doświadczamy wszyscy. Jest naturalną i nieuniknioną odpowiedzią na bodziec wewnętrzny lub zewnętrzny. Często pojawia się, gdy doświadczamy czegoś nowego, nieoczekiwanego, zagrażającego lub gdy czujemy, że mamy niewielką kontrolę nad sytuacją. Dochodzi do naruszenia granic.

Każdy z nas inaczej radzi sobie ze stresem. Może to zależeć od naszej genetyki, wydarzeń życiowych, osobowości oraz okoliczności. Czasami reakcja na stres jest bardzo przydatna: może pomóc przezwyciężyć strach, ból lub nawet uratować życie. Dr Hans Hugo Selye sformułował ideę ogólnego zespołu adaptacyjnego. Określił on fazy reakcji fizjologicznych będącej odpowiedzią na działanie stresora:

 • stadium reakcji alarmowej,

• stadium odporności,

 • stadium wyczerpania

 Stresory mogą wygenerować dwie skrajne reakcje:

 • stres pozytywny (eustres) – motywujący, wynika z korzystnych zmian w życiu człowieka, niezbędny dla utrzymania ogólnego dobrostanu.

• stres negatywny (dystres) – demotywujący, może powodować dolegliwości fizyczne, emocjonalne, poznawcze czy behawioralne.

Pojawienie się stresora początkuje reakcję „walcz lub uciekaj” regulowanej przez układ podwzgórze-przysadka-nadnercza ze ścisłym połączeniem z osią HPA (podwzgórze-przysadka-nadnercza). Oddziałuje ona na siebie, dążąc do zharmonizowania hormonalnej i zapalnej odpowiedzi na stres. Wytwarzane są adrenalina, noradrenalina i kortyzol, jako odpowiedź na czynnik stresujący. Jeśli jest on krótkotrwały, poziom tych hormonów powróci po pewnym czasie do pierwotnych, bezpiecznych stężeń. Długo utrzymujące się wysokie stężenie tych hormonów pod wpływem przewlekłego stresu prowadzi do osłabienia układu odpornościowego. Może to doprowadzić do wyczerpania organizmu, rezerw immunologicznych oraz hormonalnych. Czyli związek między stresem a początkiem choroby jest zależny od stopnia natężenia stresu. Traumatyczne przeżycia i utrzymujący się przewlekły stres zwiększają ryzyko rozwoju wielu chorób.

Objawy stresu:

• Zmęczenie, brak energii

• Niepokój, lęk

• Problemy z zasypianiem lub zaburzenia snu

• Trudności w koncentracji, pamięci i myśleniu

• Niepokojące myśli i obawy

• Zaburzenia łaknienia i trawienia

• Bóle głowy i inne dolegliwości fizyczne

• Zaburzenia emocjonalne, takie jak smutek, brak radości, brak motywacji

• Zaburzenia behawioralne, takie jak brak chęci do działania, unikanie sytuacji stresujących

Konsekwencje stresu:

• Choroby serca

• Nadciśnienie

• Zaburzenia odżywiania

• Choroby układu pokarmowego

• Bóle brzucha

• Bóle głowy

• Kołatanie serca

• Nagłe uderzenia gorąca

• Depresja

• Lęki

• Brak motywacji

• Brak energii do działania

• Uzależnienia

• Agresja

• Kłopoty z koncentracją

• Kłopoty z pamięcią

• Strach przed kontaktami z ludźmi

• Brak empatii

• Problemy z nawiązywaniem zdrowych relacji

•  Częste konflikty z otoczeniem

 Techniki radzenia sobie ze stresem:

• Identyfikacja źródeł stresu Odpowiednia dieta

• Ruch fizyczny

• Higiena snu

• Work-life balance

• Odpowiednie relacje z innymi

•  Akceptacja tego, czego zmienić się nie da

• Oddechowe techniki relaksacyjne

• Medytacja

• Inne podejście do stresującej sytuacji

• Dostosowanie do stresującej sytuacji

• Zmiana sytuacji stresowej

• Zmiana sposobu myślenia

• Submodalność audio lub obrazu

• Nauka zarządzania czasem, wyznaczania celów, asertywności

• Psychoterapia